24 februari 2023

Estate planning 2023

Wil je, je kind financieel bijstaan bij bijvoorbeeld de studiekosten, de aankoop van een woning of wil je het familiebedrijf overdragen? Welke schenking past bij jouw financiële steun en hoe verhoog je het rendement van de schenking? Dat lees je in dit artikel.

Schenking

Een veelgebruikte en relatief eenvoudige manier om een kind financieel te ondersteunen, is het schenken van geld. Dit kan op diverse manieren. Door handig gebruik te maken van vrijstellingen en fiscaal vriendelijke schenkingsvormen, kun je het rendement van jouw schenking verhogen. Niet alleen op het moment van schenking zelf, maar ook later. Schenken is een voordelige manier om het opgebouwde vermogen aan de volgende generatie over te dragen. Het financiële steuntje voor nu is misschien tegelijkertijd een gelegenheid om na te denken over jouw nalatenschapsplanning.

Afhankelijk van de omvang van jouw vermogen en de vrijstellingen, bedraagt de erfbelasting voor jouw kind al snel tussen de 10 en 20% en voor het kleinkind zelfs tussen de 18 en 36%. Regel het tijdig en goed en bespaar erfbelasting in het voordeel van jouw erfgenamen!

Fiscaalvrije schenkingen

Als ouder kun je jouw kind jaarlijks een bedrag schenken zonder dat daar belasting over betaald moet worden. Voor 2023 is dit bedrag € 6.035. Schenk je aan een kind dat tussen de 18 en 40 jaar oud is (of van wie de partner tussen de 18 en 40 jaar oud is), dan kan deze vrijstelling eenmalig worden verhoogd naar € 28.947. Voor schenkingen ten behoeve van een kostbare studie of opleiding kan de vrijstelling zelfs eenmalig worden verhoogd naar € 60.298.

De schenkingsvrijstelling voor de eigen woning is in 2023 beperkt tot € 28.947. Dit eenmalig vrijgestelde bedrag geldt zowel voor een schenking aan derden als voor een schenking aan jouw kinderen. Zoals hierboven aangegeven, geldt eenzelfde vrijstelling ook voor een eenmalige schenking aan jouw kinderen, die vrij besteedbaar is. Je mag echter maar een van beide vrijstellingen eenmalig gebruiken. Je kunt dan ook beter voor de vrij besteedbare schenking kiezen, aangezien hiervoor minder voorwaarden gelden.

Eerdere schenking eigen woning

De schenking voor een eigen woning die voor het eerst in 2022 plaatsvond maar waarvoor toen nog niet het maximum van de vrijstelling is benut, mag in 2023 nog vrijgesteld worden, aangevuld tot en met € 106.671. Vond de schenking voor het eerst in 2021 plaats en is in 2022 het maximum van de vrijstelling nog niet benut, dan kun je in 2023 nog vrijgesteld aanvullen tot en met € 105.302. Voorwaarde voor de aanvullingen is wel dat in het jaar van de eerdere schenking(en) een beroep gedaan is op de vrijstelling voor de eigen woning in de aangifte schenkbelasting voor dat jaar.

Betreft het een schenking voor de eigen woning, dan bedraagt de schenkingsvrijstelling € 106.671. In dat geval moet jouw kind de schenking gebruiken voor:

• de aankoop van een eigen woning;
• de verbetering of het onderhoud van de eigen woning;
• het afkopen van de erfpachtcanon bij zijn eigen woning met erfpacht;
• het aflossen van zijn eigenwoningschuld of de restschuld die is ontstaan door verkoop van zijn woning.

Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om meer dan het vrijgestelde bedrag te schenken. Over het meerdere is dan wel schenkbelasting verschuldigd (10 tot 20% bij een kind, 18 tot 36% bij kleinkinderen en verdere afstammelingen en 30 tot 40% bij overige personen).

Papieren schenking

Je wilt schenken, maar je wilt of kunt nog niet het gehele bedrag in contanten aan jouw kind geven. Dan heb je de mogelijkheid tot een ‘notariële schuldigerkenning uit vrijgevigheid’, ook wel bekend als papieren schenking. Je erkent een bedrag schuldig te zijn aan jouw kind dat pas opeisbaar is na jouw overlijden.

Voordeel is dat je blijft beschikken over het (geschonken) vermogen en liquiditeiten en toch handig gebruikmaakt van de vrijstellingen in de schenkbelasting. Tegelijkertijd ben je vrij om tussentijds op de schuld af te lossen en daarmee jouw kind geld te verstrekken. Om met deze schenking ook erfbelasting te besparen, moet je jouw kind wel jaarlijks daadwerkelijk 6% rente betalen. Via rente en aflossing ontvangt jouw kind dan financiële ondersteuning.

Schenken onder voorwaarden

Het kan gebeuren dat een schenking via het huwelijksgoederenregime of een samenlevingscontract onbedoeld bij de schoonfamilie van jouw (klein)kind terechtkomt. Dit kun je voorkomen door bij de schenking een uitsluitingsclausule op te nemen, zodat de schenking eigendom blijft van jouw (klein)kind. Door het schenken van vermogen aan jouw kind kan het op enig moment ook gebeuren dat jouw financiële draagkracht onder druk komt te staan. Wil je schenken zonder financieel afhankelijk te worden van jouw kind, dan kun je ook schenken onder de voorwaarde dat de schenking door jou herroepen kan worden.

Bedrijfsopvolging in de familie

Wil je jouw bedrijf geheel of gedeeltelijk overdragen aan jouw kind? Met de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF) in de Successiewet kun je het ondernemingsvermogen of jouw aanmerkelijkbelangaandelen fiscaal vriendelijk op de kinderen overdragen. De BOF geldt alleen voor actieve ondernemingen.

Beleggingsactiviteiten vallen nagenoeg geheel buiten de regeling. De BOF voorziet in een voorwaardelijke vrijstelling van 100% van de waarde, voor zover de waarde van de onderneming niet meer bedraagt dan € 1.205.871 (2023). Voor het meerdere is de vermindering 83%. Voor de dan nog verschuldigde schenkbelasting kan tien jaar lang rentedragend uitstel van betaling worden verleend. De regeling kent onder meer voorwaarden ten aanzien van de bezitsperiode voor jou als schenker en voor de voortzetting van het bedrijf door de verkrijger.

Familielening

Je kunt jouw kinderen natuurlijk ook geld lenen. Het is niet altijd eenvoudig, ook niet voor jouw kinderen, om een financiering bij een bank te krijgen. Bij een lage rente op een spaardeposito kan een familielening dan algauw een aantrekkelijke optie zijn. Maak wel zakelijke afspraken en leg de voorwaarden, zoals rente, duur, aflossing, aanwending van de geldsom, opeisbaarheid, opzeggingsgronden en eventuele zekerheden, goed vast. Dit zorgt voor financiële en juridische duidelijkheid voor jou en jouw kind en voorkomt veelal onnodige fiscale narigheid.

Eigenwoninglening

Via een notariële of onderhandse akte kun je jouw kind geld lenen voor de aanschaf, verbouwing of het onderhoud van een eigen woning. Over de lening ontvang je van jouw kind rente. Voor jou behoort de (zakelijke) lening tot jouw box 3-vermogen. Voor de te betalen belasting in box 3 gaat de fiscus tegenwoordig uit van de vermogensbestanddelen die je werkelijk hebt. Daarbij gebruikt men fictieve rendementen die dicht bij de werkelijke rendementspercentages voor sparen of beleggen liggen. Voor spaargeld is dat bijvoorbeeld veel lager dan voor beleggingen. Voor beleggingen en andere bezittingen, zoals een verstrekte lening aan jouw kind, gaat de fiscus in 2023 uit van een fictief rendement van 6,17%.

Lening en schenking via een kasrondje

Je kunt jouw kind extra financieel steunen door bijvoorbeeld de eigenwoninglening aan te vullen met een ‘kasrondje’. In hetzelfde jaar dat het kind de rente aan jou betaalt, schenk je een bedrag binnen de jaarlijkse schenkingsvrijstelling (2023: € 6.035). Jouw kind profiteert bij een eigenwoninglening van de fiscale renteaftrek en van de vrijgestelde schenking, terwijl je (een deel van) de rente weer belastingvrij kunt teruggeven. De schenking en rentebetaling moeten overigens los van elkaar staan en niet met elkaar worden verrekend. Anders valt het fiscale voordeel weg.

Borgstelling

Indien jouw kind bij een bank niet op eigen kracht een (extra) lening kan krijgen, kun je als ouder borg staan. Dit kan voor de gehele lening, maar ook voor een deel. Hiermee bied je de bank extra zekerheid. Met een borgstelling voor een hypothecaire geldlening behoudt het kind recht op hypotheekrenteaftrek.

Risicodragende deelname

Tot slot nog een laatste tip: heeft jouw kind plannen om voor zichzelf te beginnen, dan is een geldlening wellicht een voor de hand liggende optie. Maar misschien is een risicodragende deelname van jou als financier in het startende bedrijf van jouw kind voor beiden interessant. Er zijn vele manieren om dit vorm te geven. Vraag het ons!

Disclaimer
Hoewel bij de samenstelling van deze Advieswijzer de uiterste zorg is nagestreefd, wordt geen aansprakelijkheid aanvaard voor onvolledigheden of onjuistheden. Vanwege het brede en algemene karakter van de Advieswijzer, is deze niet bedoeld om alle informatie te verschaffen die noodzakelijk is voor het nemen van financiële beslissingen.