Het kabinet wil de informatiepositie van de Belastingdienst ten opzichte van ANBI’s versterken. Het doel is om de (fiscale) transparantie rondom ANBI’s te vergroten. Dit staat beschreven in een wetsvoorstel dat onderdeel is van het Belastingplan 2026.
Donaties aan een ANBI, Algemeen Nut Beogende Instelling, worden ondersteund met fiscale faciliteiten. Zo hoeft een ANBI onder voorwaarden geen schenk- of erfbelasting te betalen en zijn giften van een donateur aan een ANBI onder voorwaarden fiscaal aftrekbaar.
Alles over de (fiscale) voorwaarden en faciliteiten betreft een ANBI is te vinden in het speciale ANBI-loket.
Het wetsvoorstel regelt dat al het inkomend en uitgaande berichtenverkeer tussen de ANBI en de Belastingdienst digitaal wordt gestructureerd. Bestaande wetgeving wordt gewijzigd, zodat ANBI’s voortaan hun gegevens aan de Belastingdienst digitaal aan kunnen leveren. Hierin wordt wel de mogelijkheid verwerkt om uitzonderingen op te nemen voor bijvoorbeeld kleinere ANBI’s.
Er bestaat nu al een publicatieplicht voor ANBI’s. Zo moeten onder meer de namen van de bestuurders, een beschrijving van de doelstelling en een actueel verslag van de uitgeoefende activiteiten op de eigen website worden gepubliceerd.
In het wetsvoorstel is ook opgenomen dat ANBI’s de verplicht te publiceren gegevens digitaal aan moeten leveren door middel van een standaardformulier. Dit is nu alleen verplicht voor grote ANBI’s. Het aanleveren moet gebeuren bij een centraal digitaal punt dat wordt gefaciliteerd door de Belastingdienst. Deze gegevens worden toegankelijk voor het algemene publiek.
De wetswijziging is voorzien per 1 januari 2026, maar moet nog door de Tweede en Eerste Kamer worden aangenomen. Het daadwerkelijk in werking treden van de voorstellen zal naar verwachting pas in 2029 en 2030 plaatsvinden. Dit heeft te maken met de vergaande mate van aanpassen van de automatisering van de Belastingdienst.
Deze voorstellen staan in de Fiscale verzamelwet en zijn al door de Tweede Kamer aangenomen. De Eerste Kamer moet nog wel beslissen.
Per 1 januari 2026 moet ook de Wtmo in werking treden. Het doel is het tegengaan van ongewenste buitenlandse beïnvloeding en financieel-economisch misbruik van maatschappelijke organisaties. De wet verplicht stichtingen om jaarlijks hun staat van baten en lasten te deponeren bij de KVK. Het wetsvoorstel voorziet ook in een informatieplicht voor stichtingen, verenigingen en kerkgenootschappen.
Dit wetsvoorstel moet nog door de Eerste Kamer worden aangenomen.