5 mei 2022

Vermindering erfbelasting en schenkbelasting samenwonende familieleden

Samenwonende familieleden betalen mogelijk extra erf- en schenkbelasting door de samentelregeling. Deze regeling blijft soms echter buiten toepassing, dankzij een goedkeuring van de staatssecretaris. Met terugwerkende kracht. Ontdek of dit ook voor jou geldt en wat het voordeel is.

Partner in de erf- en schenkbelasting

Familieleden die vijf jaar op hetzelfde woonadres staan ingeschreven, kunnen voor de schenk- en erfbelasting elkaars partner zijn. Dit geldt voor alle familieleden, dus bijvoorbeeld broers en zussen en neven en nichten. Dit geldt niet voor zogenaamde bloedverwanten in de rechte lijnen, zoals ouders en kinderen en grootouders en kleinkinderen.

Voordelen

Als familieleden fiscaal elkaars partner zijn kan dat bepaalde voordelen hebben, zoals hogere vrijstellingen in de schenk- en erfbelasting.

Nadeel door samentelregeling

Nadeel is echter dat voor partners de zogenoemde samentelregeling in de erf- en schenkbelasting van toepassing is. Partners worden dan voor de berekening van deze belastingen als één persoon aangemerkt. Voor partners die tevens familielid van elkaar zijn, zoals twee broers, kan dit vervelend uitpakken.

Voorbeeld samentelregeling

Stel, een vader schenkt aan zijn beide zoons in 2022 een bedrag van € 5.000. Dan valt dit bedrag voor beide zoons in principe onder de jaarlijkse vrijstelling van in 2022 € 5.677. Zij betalen dan geen schenkbelasting. Zijn beide zoons meerderjarig en wonen zij samen - bijvoorbeeld nog thuis -, dan is de kans aanwezig dat zij elkaars partner zijn voor de schenkbelasting. In dat geval is slechts één keer de jaarlijkse vrijstelling van € 5.677 van toepassing en moet over een bedrag van € 4.323 10% schenkbelasting betaald worden.

Eenzelfde nadeel kan zich voordoen in de erfbelasting.

Goedkeuring staatssecretaris

Daarom heeft de staatssecretaris onlangs goedgekeurd dat partners die een schenking of erfenis krijgen van dezelfde schenker of uit dezelfde nalatenschap voor de samentelregeling onder voorwaarden niet als één persoon worden aangemerkt.

Voorwaarden goedkeuring

Een voorwaarde voor de goedkeuring is dat het partnerschap uitsluitend ontstaan is doordat zij minimaal vijf jaar op hetzelfde woonadres staan ingeschreven. Er mag dus niet op andere gronden, bijvoorbeeld door een notarieel samenlevingscontract, al een partnerschap zijn. Verder moeten de partners familieleden van elkaar zijn (bloedverwant of aanverwant) en moet er tussen de schenker/overleden persoon en de ontvangers van de schenking/erfenis eenzelfde graad van bloedverwantschap of aanverwantschap bestaan.

Terugwerkende kracht goedkeuring

De goedkeuring geldt vanaf 23 april 2022 maar heeft een terugwerkende kracht van vijf jaar. Ontving je de afgelopen vijf jaar een schenking of erfenis waarover je meer belasting betaalde door de samentelregeling? Dan kun je de Belastingdienst verzoeken om een teruggaaf.