17 januari 2019

Estate planning: schenken of lenen aan je kind

Kan jouw kind een financieel ruggensteuntje goed gebruiken? Bijvoorbeeld voor studiekosten, alsmaar stijgende maandlasten, de koop van een woning of bij het verlies van een baan. Of misschien wil je kind een lang gekoesterde droom van een eigen bedrijf verwezenlijken of het stokje van het familiebedrijf overnemen. Jouw financiële hulp zou dat mogelijk kunnen maken! Laat je inspireren door deze advieswijzer.

Schenking

Een veelgebruikte en relatief eenvoudige manier om een kind financieel te ondersteunen is het schenken van geld. Dit kan op diverse manieren. Door handig gebruik te maken van vrijstellingen en fiscaal vriendelijke schenkingsvormen, kun je het rendement van jouw schenking verhogen. Niet alleen op het moment van schenking zelf, maar ook later. Schenken is een voordelige manier om het opgebouwde vermogen aan de volgende generatie over te dragen. Het financiële steuntje voor nu is misschien tegelijkertijd een gelegenheid om na te denken over jouw nalatenschapsplanning.

Afhankelijk van de omvang van je vermogen en de vrijstellingen, bedraagt de erfbelasting voor jouw kind al snel tussen de 10% en 20% en voor het kleinkind zelfs tussen de 18% en 36%. Regel het tijdig en goed en bespaar erfbelasting in het voordeel van jouw erfgenamen!

Let op!
Voor mensen met vermogen geldt een hogere eigen bijdrage voor zorg via de AWBZ. In 2019 wordt 4% van jouw box 3-vermogen boven het heffingsvrij vermogen van € 30.360 (2019) als extra inkomen voor de berekening van de eigen bijdrage meegeteld (in 2018 was dit nog 8%!).

Fiscaalvrije schenkingen

Als ouder kun je jouw kind jaarlijks een bedrag schenken zonder dat daar belasting over betaald moet worden. Voor 2019 is dit bedrag € 5.428. Schenk je aan een kind dat tussen de 18 en 40 jaar oud is (of van wie de partner jonger is dan 40 jaar), dan kan deze vrijstelling eenmalig worden verhoogd naar € 26.040 (2019). Voor schenkingen ten behoeve van een kostbare studie of opleiding kan de vrijstelling zelfs eenmalig worden verhoogd naar € 54.246 (2019). Betreft het een schenking voor de eigen woning dan bedraagt de schenkingsvrijstelling € 102.010. In dat geval moet jouw kind de schenking gebruiken voor:

• de aankoop van een eigen woning
• de verbetering of het onderhoud van de eigen woning
• het afkopen van de erfpachtcanon bij zijn eigen woning met erfpacht
• het aflossen van zijn eigenwoningschuld of de restschuld die is ontstaan door verkoop van zijn woning

Tip!
Het is ook mogelijk om de schenking van € 102.010 voor de eigen woning te spreiden over drie achtereenvolgende jaren. Van dit bedrag mag jouw kind € 26.040 vrij besteden. Het restant moet binnen drie jaar na de eerste schenking worden besteed aan de eigen woning.

Let op!
Wil je aan jouw kind € 102.010 schenken voor de eigen woning, laat je dan vooraf goed informeren. Er gelden namelijk wel wat voorwaarden waar zowel jij als jouw kind zich aan moeten houden. Het bedrag van de schenking moet bijvoorbeeld daadwerkelijk zijn betaald en je moet dit schriftelijk kunnen aantonen. Schenking onder schuldigerkenning is hier dus niet mogelijk.

Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om méér dan het vrijgestelde bedrag te schenken. Over het meerdere is jouw kind dan wel schenkbelasting (10 tot 20%) verschuldigd.

'Papieren schenking'

Je wilt schenken, maar je wilt of kunt nog niet het gehele bedrag in contanten aan jouw kind geven. Dan heb je de mogelijkheid tot een notariële schuldigerkenning uit vrijgevigheid, ook wel bekend als papieren schenking. Je erkent een bedrag schuldig te zijn aan jouw kind dat pas opeisbaar is na jouw overlijden.

Voordeel is dat je blijft beschikken over het (geschonken) vermogen en liquiditeiten en toch handig gebruikmaakt van de vrijstellingen in de schenkbelasting. Tegelijkertijd ben je vrij om tussentijds op de schuld af te lossen en daarmee jouw kind geld te verstrekken. Om met deze schenking ook erfbelasting te besparen, moet je jouw kind wel jaarlijks daadwerkelijk 6% rente betalen. Via rente en aflossing ontvangt jouw kind dan financiële ondersteuning.

Let op!
De schenking op papier moet zowel door de schenker als de ontvanger worden opgegeven in de aangifte inkomstenbelasting.

Schenken onder voorwaarden

Het kan gebeuren dat een schenking via het huwelijksgoederenregime of een samenlevingscontract onbedoeld bij de schoonfamilie van uw (klein)kind terechtkomt. Dit kun je voorkomen door bij de schenking een uitsluitingsclausule op te nemen zodat de schenking eigendom blijft van jouw (klein)kind. Door het schenken van vermogen aan jouw kind, kan het op enig moment ook gebeuren dat jouw financiële draagkracht onder druk komt te staan. Wil je schenken zonder financieel afhankelijk te worden van jouw kind, dan kun je ook schenken onder de voorwaarde dat deze door jou herroepen kan worden.

Let op!
Is jouw kind getrouwd na 1 januari 2018, dan valt de schenking niet meer in de huwelijksgemeenschap. Jouw kind kan samen met zijn of haar partner in huwelijkse voorwaarden echter bepalen dat schenkingen wel tot de gemeenschap behoren. In die situatie is de uitsluitingsclausule desgewenst nog relevant.

Bedrijfsopvolging in de familie

Wil je jouw bedrijf geheel of gedeeltelijk overdragen aan jouw kind? Met de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF) in de Successiewet kun je het ondernemingsvermogen of jouw aanmerkelijkbelangaandelen fiscaal vriendelijk op de kinderen overdragen. De BOF geldt alleen voor actieve ondernemingen.

Beleggingsactiviteiten vallen nagenoeg geheel buiten de regeling. De BOF voorziet in een voorwaardelijke vrijstelling van 100% van de waarde, voor zover de waarde van de onderneming niet meer bedraagt dan € 1.084.851 (2019). Voor het meerdere is de vermindering 83%. Voor de dan nog verschuldigde schenkbelasting, kan tien jaar lang rentedragend uitstel van betaling worden verleend. De regeling kent onder meer voorwaarden ten aanzien van de bezitsperiode voor jou als schenker en voor de voortzetting van het bedrijf door de verkrijger.

Tip!
Laat je bij bedrijfsoverdracht altijd goed adviseren.

Familielening

Je kunt jouw kinderen natuurlijk ook geld lenen. Het is niet altijd eenvoudig, ook voor jouw kinderen, om een financiering bij een bank te krijgen. Bij een lage rente op een spaardeposito kan een familielening dan al gauw een aantrekkelijke optie zijn. Maak wel zakelijke afspraken en leg de voorwaarden, zoals rente, duur, aflossing, aanwending van de geldsom, opeisbaarheid, opzeggingsgronden en eventuele zekerheden goed vast. Dit zorgt voor financiële en juridische duidelijkheid voor jou en jouw kind en voorkomt veelal onnodige fiscale narigheid.

Eigenwoninglening

Via een notariële of onderhandse akte kun je jouw kind geld lenen voor de aanschaf, verbouwing of onderhoud van een eigen woning. Over de lening ontvang je van jouw kind rente. Voor jou behoort de (zakelijke) lening tot het box 3-vermogen, zodat de renteontvangst bij jou onbelast is. Voor jouw kind is de betaalde rente echter fiscaal aftrekbaar als eigenwoningrente.

Let wel, sinds 1 januari 2013 gelden ook voor de eigenwoningleningen binnen de familie de nieuwe regels rondom hypotheekrenteaftrek. Dat wil zeggen dat de lening dus binnen dertig jaar volledig en minimaal annuïtair moet zijn afgelost. Om de renteaftrek bij een onderhandse lening veilig te stellen, moet jouw kind de Belastingdienst informeren over de eigenwoninglening. Daarvoor moeten de gegevens van de lening jaarlijks worden doorgegeven in de aangifte. Dat geldt zowel voor een nieuwe lening, als voor het doorgeven van een wijziging van een bestaande eigenwoninglening.

Let op!
Het is verstandig om voor de lening een zekerheidsrecht te bedingen. Niet alleen voor de terugbetaling, maar ook om het zakelijke karakter fiscaal te onderbouwen. Voor het vastleggen van een hypotheek moet je bij de notaris zijn.

Lening en schenking via een kasrondje

Je kunt jouw kind extra financieel steunen door bijvoorbeeld de eigenwoninglening aan te vullen met een 'kasrondje'. In hetzelfde jaar dat het kind de rente aan jou betaalt, schenk je een bedrag binnen de jaarlijkse schenkingsvrijstelling (2019: € 5.428). Jouw kind profiteert bij een eigenwoninglening van de fiscale renteaftrek en van de vrijgestelde schenking, terwijl je de rente onbelast ontvangt en (een deel van) de rente weer belastingvrij kunt teruggeven. De schenking en rentebetaling moeten overigens los van elkaar staan en niet met elkaar worden verrekend. Anders valt het fiscale voordeel weg.

Borgstelling

Indien jouw kind bij een bank niet op eigen kracht een (extra) lening kan krijgen, kun je als ouder borg staan. Dit kan voor de gehele lening, maar ook voor een deel. Hiermee bied je de bank extra zekerheid. Met een borgstelling voor een hypothecaire geldlening behoudt het kind recht op hypotheekrenteaftrek.

Risicodragende deelname

Tot slot nog een laatste tip: heeft jouw kind plannen om voor zichzelf te beginnen, dan is een geldlening wellicht een voor de hand liggende optie. Maar misschien is een risicodragende deelname van jou als financier in het startende bedrijf van jouw kind voor beiden interessant. Er zijn vele manieren om dit vorm te geven. Vraag het ons!